W zakresie ochrony własności przemysłowej obowiązują różne rozwiązania. Jednym z nich jest rejestracja wzoru użytkowego. Warto zatem wiedzieć, czym on jest i jaką ochronę zapewnia – oto informacje, które przydadzą się wszystkim przedsiębiorcom.
Czym jest wzór użytkowy?
Wzór użytkowy jest nowym i nadającym się do przemysłowego zastosowania rozwiązaniem o charakterze użytkowym. Odnosi się do kształtu lub budowy przedmiotu o trwałej postaci albo przedmiotu, który składa się ze związanych ze sobą funkcjonalnie części o trwałej postaci. Jeszcze nie tak dawno, bo przed dniem 27 lutego 2020 r., polskie przepisy określały wzór użytkowy jako nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy i zestawienia przedmiotu o trwałej postaci, Użyteczność takiego rozwiązania wyrażała się możliwością osiągnięcia celu, który miał praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobu o cechach wzoru użytkowego. Przeciwko podmiotowi zgłaszającymi do ochrony nie swój wzór użytkowy można wnieść sprzeciw.
Jakie kryteria musi spełniać wzór przemysłowy?
Aby dane rozwiązanie mogło zostać uznane za wzór użytkowy, musi sprostać kilku kryteriom. Jak wynika z przedstawionej powyżej definicji, wzór użytkowy musi być nade wszystko nowy i użyteczny, mający techniczny charakter. Musi obejmować przedmiot o trwałej postaci oraz dotyczyć kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu. Nie wolno utożsamiać go ze wzorem przemysłowym, ponieważ są to dwa odrębne rozwiązania. Zgodnie z ustawą Prawo własności przemysłowej wzór przemysłowy to „nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację”. Kluczowa różnica pomiędzy wzorem użytkowym a przemysłowym jest zatem taka, że ochroną w ramach wzoru przemysłowego można objąć tylko wygląd zewnętrzny wytworu, a nie jego cechy techniczne lub użytkowe.
Jak objąć ochroną wzór użytkowy?
W celu objęcia danego rozwiązania ochroną w ramach wzoru użytkowego należy zgłosić go do Urzędu Patentowego, który jest uprawniony do wydania prawomocnej decyzji o udzieleniu prawa ochronnego na wzór użytkowy. Takie zgłoszenie uznawane jest za dokonane w momencie jego wpłynięcia do Urzędu Patentowego. Bardzo ważne jest przy tym zachowanie odpowiedniej formy zgłoszenia. Należy do niego dołączyć rysunek wzoru użytkowego oraz opisu jednego rozwiązania i kluczowych cech technicznych z zastrzeżeniem rozwiązań. Wymagany jest także opis przedmiotu składającego się z części funkcjonalnych. Niezbędnym załącznikiem do zgłoszenia jest też dowód uiszczenia stosownej opłaty, która wynosi 550 zł w przypadku opłaty jednorazowej za zgłoszenie lub 500 zł przy zgłoszeniu w postaci elektronicznej. Na tym jednak nie kończą się opłaty za wzory użytkowe – ich wysokość zależy od okresu ochrony, np. za pierwszy okres ochronny, czyli 1, 2 i 3 rok ochrony jest to 250 zł. Najwięcej, bo 1100 zł, trzeba zapłacić za czwarty okres ochronny, a więc za 9 i 10 rok ochronny.
Artykuł przygotowany we współpracy z kancelarią patentową ROMEJKO.
